Βόρειο Αιγαίο

Διοικητική περιφέρεια (3.836 τ. χλμ., 206.121 κάτ.) της χώρας που περιλαμβάνει τους νομούς Λέσβου, Χίου και Σάμου. Οι νομοί αυτοί ανήκουν στο ευρύτερο γεωγραφικό διαμέρισμα του Αιγαίου, αποτελούν όμως χωριστή περιφέρεια, γιατί τα νησιά που τους αποτελούν έχουν πολύ διαφορετικά φυσικά και οικονομικά χαρακτηριστικά, άρα και διαφορετικές ανάγκες προγραμματισμού από τα νησιά των νομών Κυκλάδων και Δωδεκανήσου που αποτελούν την περιφέρεια Νότιου Αιγαίου. Έχουν σχετικά μεγάλη έκταση, αξιόλογες καλλιεργήσιμες εκτάσεις και παράγουν σημαντικά αγροτικά προϊόντα, αλλά χαρακτηρίζονται από υποτονική ανάπτυξη του δευτερογενούς και του τριτογενούς τομέα της παραγωγής και δεν διαθέτουν αρκετά ανεπτυγμένη τουριστική κίνηση. Φυσική συνέπεια είναι να δυσκολεύονται να συγκρατήσουν τον πληθυσμό τους. Η περιφέρεια έχει αύξηση πληθυσμού σε πραγματικούς αριθμούς μόλις 835 κατοίκους μέσα σε μία δεκαετία. Η πληθυσμιακή πυκνότητά της (53 κάτ. ανά τ. χλμ. το 2001) είναι αρκετά χαμηλότερη από τον μέσο όρο της χώρας (83 κάτ. ανά τ. χλμ.) και λόγω της νησιωτικής μορφής της (για πολλούς λόγους τα νησιά δεν ευνοούν την ανάπτυξη μεγάλων αστικών κέντρων) η αστικοποίηση του πληθυσμού της είναι πολύ χαμηλή (28% το 1991). Συνοπτικά, στην παρούσα κατάστασή του το Β.Α. θα μπορούσε να χαρακτηριστεί ως μία από τις φτωχότερες αγροτικές περιφέρειες της Ευρώπης. Ενδεικτικά, το 1991 το Πρότυπο Αγοραστικής Δύναμης (ΠΑΔ) της περιφέρειας ήταν ίσο με 36, με βάση το 100 ως μέσο όρο της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Σε αντάλλαγμα, τα νησιά του Β.Α. έχουν πολλά περιθώρια τουριστικής ανάπτυξης, υπό την προϋπόθεση ότι οι σχετικές προσπάθειες προς αυτή την κατεύθυνση δεν θα οδηγήσουν σε εγκατάλειψη του ήδη αξιόλογου πρωτογενούς τομέα. Με βάση τα παραπάνω, οι κύριοι αναπτυξιακοί στόχοι της περιφέρειας είναι: (α) Η βελτίωση των δικτύων μεταφορών και συγκοινωνιών (οδικό δίκτυο, λιμάνια, αεροδρόμια). (β) Η συγκράτηση του πληθυσμού με την ανάπτυξη της τουριστικής υποδομής και τη βελτίωση των συνθηκών ζωής. (γ) Η διατήρηση και περαιτέρω ανάπτυξη του πρωτογενούς τομέα με ταυτόχρονη διευκόλυνση των εξαγωγών των αγροτικών προϊόντων που έχουν ζήτηση στο εξωτερικό. Φωτογραφία του Βόρειου Αιγαίου από δορυφόρο της ΝΑΣΑ, τον Ιούνιο του 1996, από ύψος 265 χλμ. Διακρίνεται η Χίος και, δεξιά, οι τουρκικές ακτές (φωτ. NASA, earth.jsc.nasa.gov.)